CRITA KANGGO LIS

Aggonku kenal dheweke durung pati suwe; du­rung luwih saka telung wulan. Nanging, antarane aku lan dheweke wis kayadene kakang karo adhine. Tenan, ora mandra-mandra yen aku lan dheweke kuwi mung sedulur ketemu gedhe.

’’Tenan lho, Mas, saiki sampeyan wis takanggep sedulurku dhewe. Takanggep masku dhewe, wong nyatane aku iki ya ora duwe sedulur tuwa. Sampe­yan rak ora kabotan ta?’’ ngono sing ditulis ana surate sing lagi wae taktampa dhek wi­ngi sore.

Yen didadekake mase ngo­no wae takkira ya ra kabot­an, kepara malah seneng ra­saning atiku. Nanging ya kuwi, bareng dianggep sedulur tuwa; wah, rasane abot sanggane. Satleraman pan­cen ora ana bedane antarane 'mas' karo 'sedulur tuwa' kuwi. Nanging ing rasaku, kuwi beda banget. Rasane, yen didadekake mase atiku sing mun­dhak gedhe; nanging yen di­dadekake sedulure tuwa mes­thi wae mung tanggung jawabku sing kudu takgedhekake. Ya iki sing marahi aku rada kabotan.

Dheweke isih kelas loro es-em-a, sakelas karo adhiku. Aku kenal dheweke nalika ing sawijining dina kudu marani adhiku menyang sekolahan, merga ana u­rusan kulawarga. Jenenge sing tenan ngono cukup dawa: Su­lis Setyowati Nilamsari. Na­nging aku dikon nyeluk, ’’Lis,’’ ngono wae.

’’Sampeyan apa mase Mbak Mastik?’’ pitakon­e.

’’He, eh,’’ wangsulanku.

Jan ora rugi tenan kok, nggonku duwe adhi Mastik kuwi. Dheweke pinter, pikir­ane banter; klebu pinter nggolek-nggolekake kangmase. Critane Mastik, nalika dheweke mentas dadi juwara lomba ngarang sasekolahan, bocah ayu sing jenenge Sulis Setyowati Ni­lamsari kuwi nyedhaki dhe­weke, njaluk wuruk kepriye carane ngarang. Di­wangsuli dening Mastik, adhi­ku sing pinter tenan kuwi, ’’Yen sampeyan pengin nger­ti carane ngarang, carane nu­lis, luwih becik takon masku wae. Sing minggu kepungkur marani aku kae lho! Kanggo­ne Mas Bon, karanganku kuwi mesthiisih akeh banget cacade.’’

Nalika Lis arep dolan nyang omahku, enggal dhe­weke dielingake dening Mas­tik, menawa tujuane bakal methuki aku, aku mesthi ora ana ngomah jalaran isih kuli­ah neng kutha. Aku kaget campur bungah nalika Lis kirim surat. Dhe­weke kandha blaka-suta yen meri karo Mastik sing wis takajari carane ngarang.

’’Yen mengko aku isa gawe crita, gawe geguritan lan liya-liyane sing ngisi ma­jalah dinding ing sekolah­anku rak ora njur dimono­poli Mbak Mastik, ta?!’’ kandhane jroning surat.

Enggal wae surat kuwi takbalesi. Nanging ora akeh sing bisa takkandhakake, kejaba nggenahake, apa pancen bener dheweke kepengin dadi sastrawati mudha. Uga takeling­ake, yen ing salumahing bumi sakurebing langit iki kira-kira wae ora ana wong sing ngu­dang anake supaya yen wis gedhe dadi pengarang, apamaneh penyair!

Kuwi njur ditampa salah dening Lis. Ing surat sing di­kirimake sabanjure, dheweke nguring-uring aku. “Durung dadi sastrawan misuwur wae wis juwal mahal,” kandhane manasake dhadha. Nanging yen takrasak-rasakake, aku ora kena njur nyalahake Lis. Aku eling, yen ndonya iki bakal anyep lan sepi lamun ora ana salah tampa kaya ngono kuwi. Mula dheweke banjur takarih-arih supaya ora nutugake anggone nesu. Alhamdulillah, nyatane banjur kasil.

’’Wulan ngarep iki ana kan­caku sing bakal ulang taun. Dheweke njaluk supaya aku nyiapake guritan, sing kudu tak waca jroning a­cara ulang taune kuwi. Mbok tulung, aku sampeyan gawek­ne guritan kuwi, yen sampeyan wegah diarani ju­al mahal!’’

Wah, iki ana ke­sempatan kanggo nebus ke­salahanku. Age-age takkirim ake guritan-guritan, lan ma­lah tak tambahi crita-crita sing nate taktulis. Sengaja takpilih­ake guritan-guritan lan crita-­crita sing cakrike kaya surat­ sing dikirimake cah wadon kanggo kekasihe.

Rasane aku kepengin banget mulih; banjur ngejak Mastik dolan nyang omahe Lis. Aku kepengin ndang ngrungokake, piye komenta­re Lis marang guritin-gurit­an lan crita-crita sing takkirimake kuwi. Nanging ke­karepan kuwi kedhisikan de­ning surate Lis:

’’Guritan-guritan sampe­yan apik-apik banget, ngan­ti aku ora ngerti tegese! Lan crita-crita kuwi, endi tung­gale? Saiki aku lagi percaya yen sampeyan pancen pinter ngarang tenan. Nanging kok ora nate nampang ana majalah utawa surat kabar?! Eman lho, yen crita-crita sing apik-apik kaya ngono kuwi mung diwaca dening wong-wong sing ra ngerti sastra kaya aku iki!’’

Atiku mbedhodhok oleh pengalembana. Kathik sing ngalembana cah ayu sing nggemesake tenan kuwi. Ora maido; prawan tanggung!

Nanging sing ngagetake, kandhane Lis, ’’Sampeyan kok ngerti-ngerti wae ya, yen sing ulang taun kuwi….. ah, isin aku!’’

Iku wis takbayang­ake sadurunge. Ning nyatane a­ku isih kaget bareng Lis dhe­we sing kandha. Lan bisa dibayangake se­pira dawane nggonku unjal ambegan nalika ing surat can dhake Lis nulis, ’’Saiki, an­tarane aku lan dheweke sing takkadho guritan sampeyan kae, wis dadi crita lawas! Lan aku wis siap nampa owah-­owahane kahanan iki amar­ga pitutur-pitutur sampeyan. Aku ora duwe cita-cita dadi sastrawati kaya sing sampe­yan kandhakake kae, nanging apa salahe yen arang kadhing aku bisa nulis, yen sampeyan gelem muruki? Aku wis keba­cut tresna karo sastra. Tenan! Suk yen ketekan nerusake aku mesthi milih jurusan sastra, kok. Oh, iya, saiki malah Mbak Mastik sing meri karo aku. Jarene, sampeyan luwih kerep nu­lis surat kanggo aku tinim­bang kanggo dheweke.’’

Jroning wektu ora nganti telung wulan wae aku klakon nulis selawe surat kanggo Lis. Semono uga surat sing taktampa saka dheweke. Ya ing surate sing keri dhewe kuwi dheweke omong terus terang yen kepengin nganggep aku iki kayo dene mase dhewe. Aku dianggep sedulure tuwa, jalaran manut pangrasane, a­ku wis aweh pitutur lan se­mangat, ngluwihi sing bisa di­tindakake dening sedulur tu­wa kanggo adhine.

’’Aku wis jawab karo mbak Mastik kok, Mas, ben wiwit saiki pokoke aku ngun­dang: Mas. Rak ora kabotan ta?’’
Ora nganggo taksuwe-su­we, mau bengi aku nulis ba­lesane. Rasane rada kaku. En­tuk telung lembar, sawise takwaca, ukara-ukara sing takrakit ora ana sing nyocogi. Njur aku nemu akal. Aku mbayangake manawa lagi nulis surat kanggo Mastik:

Lis
Assalamualaikum,
Suratmu sing amplope wama biru kae wis tak tam­pa. Aku wis maca bola-bali. Ora amarga a­ngel nggonku negesi, ning ya marga seneng kuwi! Yen aku koksuwun supaya negesake guritan-guritan sing nate takkirimake kae, wah, piye ya? Aku ra duwe dhuplikate je!

Aku seneng Lis, oh, iya….. Dhik Lis, yen sliramu bener-bener wiwit nyenengi sastra. Percayaa, sastra kuwi mujudake salah sijine piranti sing kena kanggo ngasah lan ngalusake bebudene manung­sa. Wong iku, Dhik Lis, na­dyan pintera njara langit, yen budine candhala mesthi eng­gal bakal ilang kamanungsa­ne. Dhik Lis ora perlu kaget yen ing jaman nuklir iki akeh wong pinter, akeh wong wa­sis, waskitha, nanging padha wegah melu njejegake jejering kauta­man. Saiki akeh para sarja­na sing ora sujana, nanging malah durjana.
Aku seneng dene slirarnu gelem nguntal pituturku. Pitutur kuwi kaya dene pil, obat sing manawa jodho bisa marasake lelara: apa wae! Jaman sa­iki Dhik Lis, arang banget wong sing tedhas pitutur kaya sliramu kuwi. Iki tenan lho. Ora mung ngalem!

Ngrembug bab sastra ma­neh; sastra kuwi pancen bisa ngalusake bebudene manung­sa. Mulane keh-kehane sastra­wan kuwi landhep panggraita­ne. Buktine: aku ngerti sadu­runge sliramu ngaku dhewe, sapa satemene sing bakal mbokkadho guritan kuwi. Hahaha…..! Sombong sithik ra apa-apa ya? Ah, ora kok. Mung guyon!
Ing jagad modem iki, nulis kuwi, nulis apa wae, pancen saya dadi kebu­tuhan. Luwih-luwih kanggone wong sing ambyur ing donyaning pendidikan kaya slira­mu kuwi.

Yen kepengin bisa nulis kanthi becik, luwih dhisik ku­du seneng maca. Maca kuwi gandhengane nulls. Bocah cilik kae ora bakal isa omong yen luwih dhisik ora ngru­ngokake. Semono uga, sapa wae ora bakal bisa nulis yen luwih dhisik ora maca. Sing diarani maca kuwi ya ora ngemungake maca buku thok, nanging uga klebu maca kaha­nan!
Nulis kuwi ora ana resepe; ora sah nganggo resep kaya sliramu yen lagi masak ngana kae. Dhik Lis isa masak apa ora?! Iki mau masak apa? Mbok jajal tak tilikane. Ka­sinen ora?! Haha…!

Nulis kuwi ora sah ngang­go resep kayadene bocah ci­lik sing sinau ngomong kae ya ora nganggo resep. Sing pen­ting, kudu dikulinakake. Sing penting kebiasaan. Keistime­waane penulis utawa penga­rang, utawa sastrawan kuwi manggon ana ing ketlatenane. Ora dadi ukuran, duwe bakat apa ora; jalaran kabeh uwong kuwi duwe bakat nulis, kayadene kabeh uwong kuwi ndu­we bakat omong.

Obat sregep sing ampuh kanggone aku ya kuwi: ngu­linakake nulis ing buku ha­rian. Iku nyenengake. Apa wae sing bisa ditulis ing buku harian? Huaakehh! Antarane: Kegiat­an, wiwit tangi turu esuk --Dhik Lis yen tangi jam pi­ra? Jam papat apa jam pitu?-- nganti arep mapan turu bengi. Terus, acara-acara penting, kaya ta: ulang taun, rujakan, kemping, lan liya-liyane. Yen mangkel karo pak/bu guru ing sekolahan, ora perlu dirasani karo kancane. Cukup di­tulis ing buku harian wae. Dhik Lis kudu eling yen pega­weyan ngrasani kuwi dosane gedhe. Nanging yen bahan sing mesthine digawe ngrasa­ni kuwi njur ditulis ing bu­ku harian malah bakal oleh ganjaran lamon banjur digu­nakake kanthi becik. Lan isih saambreg maneh bab-bab sing bisa ditulis ing buku harian kuwi.
Sejene buku harian, kegiat­an sing diarani koresponden­si utawa surat-suratan ngene iki ya akeh paedahe. Se­jene kena kanggo nambah pengalaman lan njembarake wawasan uga kena kena kanggo ajang latihan nulis. Mulane ndang nguntala pil sregep, te­rus nyoba miwiti nulis; terus….. teruuusss…. teeerrruuus………..!
Wassalamualaikum!

Bonniearry* []


Sumber: JB