Sunday 30 December 2007

LUKISAN PHOTO

LAGI pisan iki dheweke lengang-lengeng. Mula­ne katon isih rada ki­kuk, bingung, goreh. Sedhe­la-sedhela mbukak lemari, dhudhah-dhudhah kaya lagi ana kang digoleki. Pancen ana. Dheweke mentas wae kelangan. Ya amarga kelangan kuwi, mulane nganti lengang-le­ngeng.

Apa kang ilang? Yen di­anggep sepele ya sepele. Ning, yen dianggep wigati ya pen­ting. Lukisan photone wong kang banget ditresnani. Na­lika kelangan uwonge wae, biyen, ora nganti lengang-­lengeng kaya saiki kuwi. Bi­yen ngono pancen dijarag. Njur sekarone padha pepi­sahan, bali manjing kanca sawantah. Taline katresnan wis diudhari kaya dene ngu­dhari tali wangsul, sinendhal mayang.

Kuwi ditindakake Prawi­nandar patang taun kepung­kur. Setaun sawise kedadeyan kang ora kena dilalekake ku­wi Prawinandar dhewe lagi sadhar, manawa karana tu­mindake kuwi ora mung wong liya, mung Sriamsari wae kang dadi kurban, nanging uga awake dhewe. Nyatane dheweke tansah jugar ang­gone bakal nyedhaki prawan kang diangkah bisa ngganteni kalungguhane Sriam­sari, ngrenggani taman sari ing njero dhadhane.
Prawinandar rumangsa ora isa golek gantine Sriamsari. Sebabe? Sriamsari kuwi mung siji. Bali nyang Sriamsari, ngluruh thiklek kecemplung kalen, ya mokal. Ma­lah bisa nambahi tatune Sriamsa­ri. Kamangka tatu lawase wae durung karuhan yen wis mari babar pisan. Nanging kang penting: wegah isin; gengsi!
Nganti ing sawijining wek­tu, Prawinandar eling yen nate diwenehi photo dening Sriamsari. Photone Sriamsari kuwi njur dilukis. Bisa per­sis, awit dheweke pancen wa­sis nglukis. Ya kanthi lantaran lukis­an photo kuwi Prawinandar bisa nyambung tali kang nate dipedhot dhewe. Dheweke klakon balen karo Sriamsari
Lelakon-lelakon endah kang wis katut ilining wektu banjur ditemokake maneh. Saben bengi sadurunge turu ora lali dheweke ngrakit crita kanggo prawan kang nyata wis dadi gegantilaning atine kuwi. Pokoke Prawinandar wis bisa bebarengan karo Sriamsari maneh. Sriamsari kang wis manjing ana ing njero angen­-angene.

Kanggone kang waras, kahanane Prawinandar kuwi bisa nuwuhake lelucon kang tekane bareng karo rasa we­las mesakake. Aku wae ya ku­du ngguyu. Lan banjur nggu­yu tenan. Ngguyu-ngguyu we­las.
Prawinandar wis owah sa­ka padatane. Saiki anggone ora waras saya nemen, sabu­bare pacare, kekasihe, gegan­tilaning atine, ya lukisan photo kuwi ilang embuh parane. Kabeh kanca cedhak­e, kanca rakete, kang kerep saba menyang omahe, disu­janani. Aku barang, mesthi wae.

’’Kowe apa weruh?’’ pitakone marang aku.

’’Kowe lagi ngimpi. Lan aja kokterus-terusake olehmu ngimpi. Delengen, taman sari kuwi saiki malah dadi alas gung liwang-liwung. Kamarmu wis kebacut dadi gudhang kebak barang-pating blasah, pating slengkrah.’’

’’Kabeh bakal bali temata becik yen lukisan kuwi wis ketemu.’’

’’Ora usah digagas nemen-nemen. Mbokmanawa iku malah luwih becik kanggone kowe, Ndar! Kowe malah kudu mbuwang peng­angen-angen, mbuwang lukis­an kang wis ilang kuwi kang adoh. Kowe kudu nresnani Sriamsari kang sanyatane. Dhek mau bengi aku mentas ketemu dheweke. Babarpisan aku lan dheweke ora ngrem­buk perkara kowe. Nanging saka glagat lan pasemone aku bisa nggrayahi apa kang lagi dipikir lan dirasakake. Dhe­weke isih ngenteni tekamu. Apa kowe ora mesakake? Apa kowe isih kepengin nu­ruti karepmu dhewe?’’

Bengi kang endah yakuwi padhange rembulan kang tu­miba ing salumahe bumi kanthi sawutuhe. Angin sumilir mbabar arum sarining kem­bang. Ana maneh kang luwih endah, kanggone Prawinandar, yakuwi nalika angin nggawa lesus, rembulan um­petan ing walike mega ngampak-ampak. Udan deres kaya diperes. Ing kahanan kaya ngono kuwi dheweke mlaku-mlaku sakepenake. Udan deres ora direwes. Kamangka adheme ra ilok-ilok. Angin saya gedhe. Udan saya gedhe. Tekade Prawinandar saya gedhe.

Tekan pinggir kali gedhe Prawinandar nyopot klam­bine, disampirake ing papah gedhang. Nyawang banyu kang mili banter, dheweke rumang­sa cilik. Umpama nyemplung wani, njur ngetutake iline banyu kang sajak ngawe-awe kuwi, mesthi ora ana kang weruh. Klambine kang disam­pirake ing papah gedhang kuwi cukup kanggo titikan.

Dheweke wis ancang-an­cang arep mlumpat, ambyur ing banyu gedhe kang saya banter iline kuwi. Ning, sanalika dhe­weke kaget krungu pangun­dangku. Kanthi gemeter dhe­weke ngucap, ’’Apuranen ya, aku meh wae tega karo kowe.­ Aku wis ngukum awakku dhewe. Saiki mumpung aku isih bisa ngrungok­ake, enggal soken sakabehing pangrasamu. Aku pancen luput. Aku iki pengecut.’’ Kan­thi tatag Prawinandar pasrah. Uga pasrah nalika taktuntun bali. Nanging, kaya wong bubar kesurupan, nganti pirang-pirang dina awake lemes, ketambahan saka olehe ora doyan mangan pisan. Prawinandar lara. Nganti, ing sawijining wektu, kaya ora kawruhan sangkane, Sriamsari teka ngendhangi.

’’Yagene sampeyan lara?’’ pitakone Sriamsari lirih.

’’Iki dadia sawijining paukuman kang tak tibakake kanggo awakku dhewe. Ning aku e­klas lair batin. Malah rasane isih kurang murwat.’’

’’Rak isih luwih lara aku, ta?’’

’’Mulane kuwi!’’

’’Mas Win, nyatane aku dhewe isih ana pakunjaran. Kakurung dening rasaku dhe­we. Rasa gething kuwi wis bola-bali taktandur ing tilas omah suwung kang saiki dadi ara-ara njembrung jalaran sampeyan tinggalake. Ning nyatane ora gelem thukul. Malah dadi rabuk. Ngrabuk katresnan kang saya suwe saya ngrembuyung. Ya tres­naku kang saya ngrembuyung kuwi kang ngeyom-yomi ati­ku. Malah aku dhewe rumang­sa ketlikung neng njerone rasa-pangrasa kang saya suwe saya ruwet. Aku ora bisa ngendhaleni rasa-pangrasaku dhewe. Yen saikii aku nganti tekan kene, mau kuwi, aku dhewe ya njumbul. Kok, dumadakan aku wis neng kene.’’

’’Oh…’’

’’Mmmmh…’’

’’…………..’’

’’?????????’’

’’!!!!!!!!!!!!’’

’’Aja, Mas Win! Sampeyan kudu eling, awake dhewe iki lagi ana ngendi.’’

’’Ana njerone pangimpen!’’ pam­bengokku.

Prawinandar metu saka ka­mar. Njur mlebu maneh. Dhe­weke kaget nalika weruh lukisan photone Sriamsari bali cemanthel ana ing panggon­an sakawit. Luwih kaget ma­neh bareng sadhar yen Sri­amsari wis lunga embuh menyang endi. Wiwitane dikira nggodha kanthi umpetan. Nganti su­we nggone nggoleki, dicelak-­celuki, nyatane panggah ora sumaur. Sriamsari wis lunga tenan. Embuh parane. Ora ana kang ngerti, kejaba aku. Ning sa­upama Prawinandar takon, mokal yen takkandhani. Eman. Mesakake Sriamsari, ya me­sakake Prawinandar dhewe.

Embuh nganti kapan ke­karone bisa sapatemon ma­neh. Yen lukisan.photo kuwi wis ilang maneh?? []


Surabaya, Februai, 1987

Sumber: JB

0 urun rembug: